Du lịch Huế và Cái bánh có sẵn

“Tỉnh luôn luôn xác định du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương”

 (Nguyễn Văn Cao – Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế)

 Thảm đã trải

Chuyện bắt đầu từ năm 2016, lúc lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên Huế (TTH) chú trọng phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn thể hiện qua nội dung của Nghị quyết 03-NQ/TU ngày 08/11/2016. Câu chuyện “du lịch là kinh tế mũi nhọn” càng khẳng định hơn nữa trong tinh thần Nghị quyết 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 của Bộ Chính trị.

Và, để nghị quyết không như chim bay trên trời, TTH đã và đang tập trung nguồn lực bảo tồn và tôn tạo công trình di sản – văn hóa – tôn giáo; đầu tư mới và nâng cấp cơ sở hạ tầng: đường, điện, cống, nước, công viên, internet, cảng biển, sân bay… Những đầu tư mà, có thể nói, nếu tỉnh không làm thì không doanh nghiệp tư nhân nào chịu làm. Nói theo giới kinh doanh là “tỉnh tạo sân cho doanh nghiệp tư nhân chơi”. Nói theo giới học thuật thì những đầu tư ban đầu của tỉnh là nhằm tăng năng lực cạnh tranh (competitiveness) cho TTH, một cách tạo điều kiện tốt nhất cho ngành du lịch trở thành kinh tế mũi nhọn.

Thảm đã trải, đã đến thời điểm TTH mong đón nhiều khách du lịch hơn, và mong du khách ở lại với tỉnh nhà lâu hơn.

Nhưng, chúng ta đều biết, trải thảm là chuyện của chủ, khách chịu bước lên thảm hay không lại là chuyện của khách.

Vậy lời giải là, để ngành du lịch đạt được mục tiêu trở thành kinh tế mũi nhọn thì lãnh đạo và toàn thể bộ máy hành chính, tất cả doanh nghiệp kinh doanh du lịch và người dân TTH hãy cùng nhau mời khách bước lên thảm, không chỉ bước một lần mà, bước nhiều lần.

Muốn được vậy, những sản phẩm du lịch của TTH phải được thiết kế không sao chép, không hòa tan, không trộn lẫn, không “xêm xêm” với vùng miền, tỉnh thành trong nước và quốc gia bè bạn. Nếu không được như vậy, du khách bỏ công, tốn của tìm đến TTH để làm gì?.

“Cái bánh có sẵn”

Sản phẩm du lịch TTH có lợi thế như “cái bánh có sẵn”. Nhưng nói khơi khơi như thế người viết sẽ khó nhận được sự đồng tình. Do vậy, rất nên bắt đầu từ một vùng đất “bánh không có sẵn”; đó là Dubai. Dubai không có gì ngoài nắng nóng quanh năm, sa mạc, bão cát, bờ biển, cây Chà Là và cây Cọ. Còn dầu thì sao? Xin thưa, nguồn dầu thô của Dubai chiếm 4,6% trên tổng sản phẩm nội địa (GDP) và chỉ mươi năm nữa nguồn dầu cũng cạn. Hiểu rõ Dubai “không có sẵn bánh”, chính quyền đã tập trung nguồn lực đầu tư bất động sản (gạch, cát, đá, gỗ, xi măng, sắt,… trên đất) để thu hút du lịch. Những kiến trúc xây mới tại Dubai không chỉ là kiến trúc, mà phải đạt kỷ lục thế giới, phải khác, phải lạ, phải hấp dẫn để gây sự tò mò, nhằm mời gọi du khách tới chiêm ngưỡng, mua sắm, ăn chơi, hưởng thụ. Du lịch Dubai đã góp phần làm nên sự giàu có tột bậc của quốc gia này.

Trong khi đó, TTH là vùng đất lạ kỳ, chỉ hơn 30 phút xe chạy du khách đã có thể ngắm nghía và đắm mình trong biển, sông, hồ, đầm phá, nước khoáng nóng, đồi, núi, rừng và vùng đất Bạch Mã khí hậu ôn đới quanh năm. Dù đi bộ ngộ hơn đi xe, hay dù đi xe lí le hơn đi bộ thì du khách vẫn thỏa thích hòa mình vào cảnh quan đẹp như bức tranh thủy mạc. Các hãng du lịch không phải quá nhọc công, không cần chi phí nhiều cũng đã có thể khai thác không ít sản phẩm du lịch thuộc loại “cái bánh có sẵn” từ cảnh quan thiên nhiên TTH.

Thành Nội cũng là một “cái bánh có sẵn”. Du khách đến TTH mà chưa mua vé vô tham quan Thành Nội và nghe người hướng dẫn kể chuyện chín chúa mười ba vua triều Nguyễn thì coi như chưa đến TTH. Nhưng “cái bánh có sẵn” sẽ lớn hơn nếu có thêm nguồn thu từ những sản phẩm du lịch kèm theo. Ví dụ: Hướng dẫn làm bánh cung đình; hướng dẫn uống trà cung đình; hướng dẫn cắt tỉa bon sai; hướng dẫn lập vườn; du khách ngồi lại trò chuyện với hội thơ, hội nhạc, hội cắm hoa, hội chim hót, hội vẽ tranh, hội thư pháp, sau đó là mua về lưu niệm. Và có thêm vài nhà hàng chay nằm khuất đâu đó dưới bóng mát sân vườn… Đương nhiên, chúng ta hoàn toàn làm chủ thân và tâm, để cái muốn của chúng ta không làm xuống cấp di sản TTH.

Hệ thống chùa dày đặc, mật độ Tăng – Ni lớn cũng là “cái bánh có sẵn”. Nhưng những tour hành hương tổ chức cho Phật tử viếng mười chùa trong một buổi thật sự không mang lại thân an, tâm lạc. Các hãng du lịch tâm linh thử tổ chức tour viếng một chùa trong một ngày (hoặc nhiều ngày) để khi rời khỏi chùa, ít nhất, Phật tử cũng hiểu được lịch sử ngôi chùa, thực hành một thời trà thiền, ăn một buổi cơm chay, tham tụng một thời kinh, hoặc nghe một thời Pháp. Mô hình tập tu tại chùa (temple stay) hiện nay nhiều hãng du lịch của Thái Lan, Hàn Quốc, Nhật Bản kết hợp với chùa địa phương tổ chức rất thành công.

Nghề truyền thống cũng là “cái bánh có sẵn”. TTH là cố đô, do vậy thời còn vua nhiều nghệ nhân giỏi của cả nước tập trung về Huế chế tác vô số sản phẩm để phục vụ triều đình. Bát Tràng chỉ có một nghề nung gốm, mà đình đám khắp năm châu. TTH không dưới 80 sản phẩm nghề, sản phẩm nào cũng mĩ miều, tinh tế. Du lịch nghiên cứu, thực hành, mua sắm sản phẩm nghề TTH là một dịch vụ “không nơi nào có được”.

Đa dân tộc, đa ngành nghề cũng là “cái bánh có sẵn” của TTH. Du khách thích homestay để được cùng sống, cùng lao động, cùng ăn, cùng chơi, cùng làm, cùng ở chung nhà với đồng bào thiểu số thì lên A Lưới, Nam Đông. Thích homestay với ngư dân thì về vùng biển Phú Vang, Phú Lộc, Hương Trà, Quảng Điền, Phong Điền. Thích homestay với nông dân thì gần như huyện nào của TTH cũng sẵn lòng đón khách.

Ẩm thực TTH cũng là “cái bánh có sẵn”. Những món ăn vừa đẹp, vừa xinh, vừa ngon trước đây chế biến hầu vua thì nay phải được quảng bá rộng khắp để du khách “thử một lần rồi xem, bạn sẽ thích ngay mà”.

Festival Huế và Festival nghề truyền thống cũng là “cái bánh có sẵn”. Nếu nhân hai dịp lễ hội này chúng ta tổ chức mời nhiều hãng du lịch trong nước và nước ngoài về thưởng lãm sản phẩm du lịch để tổ chức tour tuyến; tổ chức luôn hội chợ mời gọi đầu tư cho những dự án của tỉnh và các doanh nghiệp địa phương thì “một vốn bốn lời”.

Giáo dục và Y tế TTH cũng là “cái bánh có sẳn”. Từ lâu TTH là cái nôi đào tạo thầy giỏi cho cả nước về Y tế và Giáo dục; trong đó không ít thầy đã nổi tiếng thế giới. Nếu hai ngành này kết hợp thêm du lịch học tập và du lịch điều trị thì “mũi của ngành du lịch” TTH càng “nhọn” hơn.

Nhiều nụ cười từ sân bay, bến tàu, ga tàu lan toả khắp TTH cũng là “cái bánh có sẵn”.

Lòng người dân TTH hiếu khách, chân thành, không tham lam, không ngại khó cũng là “cái bánh có sẵn”.

Thêm nữa, lãnh đạo TTH và bộ máy hành chính luôn kề vai sát cánh với nhà đầu tư để hoàn tất thủ tục đầu tư, thành lập doanh nghiệp trong một thời gian chỉ tính bằng ngày, bằng tuần phải chăng cũng là “cái bánh có sẵn”?!

“Bánh chưa có sẵn”?

Phân khúc nhóm khách hàng nào để mời bước lên thảm? Sử dụng “cái bánh có sẵn” như thế nào để cái bánh (kinh tế) không mất đi mà ngày một lớn? Mỗi phần “bánh” được bán với giá nào cho vừa túi tiền du khách, túi các hãng du lịch và còn túi ngân sách địa phương để tái đầu tư? v..v..v. Ở các nước như Thái Lan, Malaysia, Singapore… chính phủ bố trí “tư lệnh ngành” để quản trị du lịch hiệu quả. Nếu trong nước chưa có nhân sự thì họ thuê chuyên gia nước ngoài.

Còn Thừa Thiên Huế?

———————-

Tạ Thị Ngọc Thảo

(Bài đã đăng báo Thừa Thiên Huế số phát hành ngày 27 tháng 4 năm 2018)